Arıcılık nasıl yapılır? Hem hobi olarak hem de ticari olarak kazanç elde etmek amacıyla az sermaye ile kısa sürede gelir elde etmeyi sağlayan arıcılık faaliyetini ülkemizin dört bir yanında sürdürebilir bir şekilde yapmak mümkündür. Arıcılık yapmak için balarısı kolonisi edinmek ve koloniyi yönetmeyi öğrenmek gerekir. Arıcılığa başlayacak kişinin bu işi teknik biçimde yürütebilmesi adına arı ürünleri ile koloni bireylerini iyi tanıması önem taşır.
Arıcılık Nasıl Yapılır 2023
Arıcılar tarafından arılı kovanlar hazırlandıktan sonra ana kolonideki ana arının yumurtlaması ve arı sayısını artırması ile birlikte arı nüfuzu artar. Elde edilen bu kolonilerin sürdürülebilir şekilde devam etmesi için arıcılık faaliyetleri konusunda bilgi sahibi olmak önemlidir. Aynı zamanda arıcılıkta kullanılan araç ve gereçler hakkında da detaylı olarak bilgili olmak esastır.
Arıcılık nasıl yapılır konusunda önemli olan başka bir konuda arılardan korkmamaktır. Sıfırdan arıcılık mesleğine başlayacak olan bu konuda cesaretli olmalıdır. Bu işe koyulmadan önce de yakın çevrede arıcılık faaliyetinde bulunan kişilerden tecrübelerini paylaşması istenmelidir.
Arıcılık Nedir?
Arıcılık, balarısı kolonilerinin bakımı ve beslenmesi yoluyla arı yetiştiriciliği ve arı ürünleri üretimi işini ifade eder. Arıcılık, çeşitli arı ürünlerinin elde edildiği bir faaliyettir; en önemlisi ise bal bulunmaktadır. Türkiye’nin nektar çeşitliliği ve zengin florası sayesinde birçok farklı bal türü üretilmektedir.
Bu ballar arasında yayla balı, keven balı, ıhlamur balı, lavanta balı, kestane balı, ve anzer balı gibi çeşitler bulunur. Ayrıca arı sütü, polen, propolis, arı zehri ve arı ekmeği gibi zengin bileşenler içeren diğer arı ürünlerinin üretimi de gerçekleştirilir.
Arı kolonileri yıl boyunca aynı yerde bakılıyorsa bu “sabit arıcılık” olarak adlandırılır. Ancak kolonilerin bal üretim dönemlerinde bölgeden bölgeye taşındığı durumda ise “gezginci veya seyyar arıcılık” söz konusudur. Arıcılığı icra eden kişiye arıcı denir ve bu kişi, arı kolonilerinin bakımını üstlenir ve arı ürünlerini hasat eder.
Bu mesleğin başarıyla sürdürülebilmesi için verimlilik ve ürün kalitesi gereklidir.
Arılı kovanların hazırlanması
Arıcılar için önemli bir adım, arılı kovanların her mevsime uygun şekilde hazırlanmasıdır. Kovanların temizlenmesi ve uygun koşullarda konumlandırılması, arı kolonilerinin sağlıklı bir şekilde yaşamalarını ve üremelerini destekler.
Kolonilerin mevsimlik ve günlük bakımı
Arıcılar, arı kolonilerinin mevsimlik bakımını düzenli olarak yapar. Her mevsime göre uygun beslemeler ve kovan kontrolü gerçekleştirilir. Ayrıca günlük bakım, kolonilerin sağlığını ve üretkenliğini sürdürmek için önemlidir.
Arıcılık ekipman bakım ve onarımı
Arıcılık ekipmanlarının düzenli bakımı ve gerektiğinde onarımı, arıcıların işlerini etkili bir şekilde yapmalarını sağlar. Kovanlar, çerçeveler ve diğer araçlar zamanla aşınır, bu nedenle bakımları önemlidir.
Kovan temizliği
Temiz kovanlar, arıların sağlığı ve üretkenliği için kritik öneme sahiptir. Arıcılar, kovanların düzenli olarak temizlenmesi ve hijyenik koşullarda tutulması konusunda özen gösterirler.
Ana arı kontrolü
Ana arı, koloninin lideri ve üreme sorumlusudur. Arıcılar, ana arının sağlığını ve performansını düzenli olarak kontrol ederler. Eğer ana arı sorunları varsa, değiştirme işlemi yapılır.
Arı hastalık ve zararlıları ile mücadele
Arıcılar, arı kolonilerini hastalıklardan ve zararlılardan korumak için önlemler alır. Bu, arıların sağlığını ve kolonilerin sürdürülebilirliğini koruma açısından kritik bir adımdır.
Arılı kovana takviye beslemesi yapma (şurup, kek)
Arıcılar, arı kolonilerine ihtiyaç duydukları dönemlerde takviye beslemesi yaparlar. Bu, arıların yiyecek gereksinimlerini karşılamalarına yardımcı olur ve kış aylarında kolonilerin hayatta kalmasını sağlar.
Arı kolonisi üretimi
Arıcılar, yeni arı kolonileri üretmek için çeşitli yöntemler kullanır. Bu, arı popülasyonunu artırmak ve işletmeyi genişletmek için önemlidir.
Oğul kontrolü
Arıcılar, arı kolonilerindeki oğul oluşumunu izler ve kontrol eder. Oğullar, yeni koloniler oluşturmak için kullanılabilir veya kontrollü bir şekilde alınarak koloninin büyümesi sınırlanır.
Polen, propolis, arı sütü üretimi
Arıcılar, polen, propolis ve arı sütü gibi arı ürünlerini toplar ve işlerler. Bu ürünler, sağlık ve gıda endüstrilerinde kullanılır.
Arı ürünlerinin ve peteklerin muhafazası
Arıcılar, elde ettikleri arı ürünlerini ve petekleri uygun koşullarda muhafaza ederler. Bu ürünlerin taze ve hijyenik kalması önemlidir çünkü bunlar tüketiciye sunulur veya ticarete konu edilir.
Arı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Arıcılık nasıl yapılır sorusuna cevap verirsek çok aşamalı olduğunu belirmek gerekir. Sabit arıcılık ve gezginci arıcılık olarak iki başlık altında incelediğimiz de ; sabit arıcılık daha çok sıfırdan arıcılık yapmak isteyenlere daha uygundur. Gezginci arıcılık ise daha çok profesyonellik gerektirir.
Sabit Arıcılık Nasıl Yapılır?
Genelde hobi amaçlı ya da ek gelir elde etmek isteyenlerin yaptığı arıcılık faaliyetidir. Arıcılık takvimi göz önüne alınarak koloni hazırlığı ve arıların bakımı yapılır. Sabit arıcılık yapmak isteyenler de Tarım ve Orman Bakanlığı TÜRKVET kayıt sistemine kayıt olarak mobil uygulama üzerinden süreci yönetebilirler.
İlgili makale: Arıcılık Belgesi Nasıl Alınır?
Gezginci arıcılık yapanlar ise işi daha profesyonel yaptığından dolayı arılığa daha hakimdir. Nektar ve polen bakımından zengin olan bitki çeşitliliği konusunda bilgi sahibidir. Yılın belirli dönemlerinde farklı bölgelere arılarını taşıyarak yıl içinde birkaç kez üretim yapabilirler.
Sabit arıcılık ile gezginci arıcılık farkları ise şu şekildedir:
| Sabit arıcılık | Gezginci arıcılık |
| Koloniler sabit yerdedir. | Koloniler sabit kalmaz. Belirli bölgelere taşınır. |
| Verim düşüktür. | Verimi yüksektir. |
| Geleneksel yöntemlere daha çok başvurulur. | Teknik yöntemlere başvurulur. |
| Arıcılık malzemeleri kısıtlıdır. | Kuluçkalık, bal süzme makinesi gibi uzman arıcılık malzemeleri kullanılır. |
Arılık Yeri Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Arılık yeri seçiminde göz önünde bulundurulması gerekenler;
- Yerleşim yerlerinden ve şehir merkezinden uzak yerler tercih edilmelidir.
- Yaz ayları serin, kış ayları güney cephede güneş alan bir yer seçilmelidir.
- Tarımsal ilaçlama yapılan yerlerden uzak olmalıdır.
- Rüzgarsız, çamurdan uzak ve su kaynağı bulunan bir alana yerleştirilmelidir.
Gezici Arıcılık Nasıl Yapılır?
Bilgi birikimi ve çabanın daha yoğun olduğu arıcılık ekipmanlarının daha profesyonel kullanıldığı gezginci arıcılıkta bakanlığa başvuruda bulunarak arıcılık konaklama belgesi için izin almak gerekir. Gezginci arıcılıkta yapılan işlemler;
- Konaklama yapılacak yer eğer gerçek kişiye ait değilse köy muhtarlığına başvuruda bulunmalı ve diğer tüzel kişiye ait olan yerler için arazi yetkilileri ile anlaşma yapılması gerekir.
- Devlete ait olan herhangi orman bölgesinde ise Tarım ve Orman Bakanlığı’na başvurmak gerekir.
- Arı konaklama belgesi alınmalı, hayvan sevklerine mahsus yurtiçi veteriner sağlık raporu alınmalıdır.
Arıcılıkta Bilinmesi Gereken Temel Bilgiler
- Arıcılık faaliyetinin gerçekleştirileceği bölge ve çevresinde toksik atıkların bulunmamasına özellikle dikkat edilmelidir.
- Arıcılık sahası etrafında su kaynaklarının varlığına özen gösterilmelidir.
- Tüm işlemler düzenli bir şekilde yürütülmeli ve kayıt altına alınmalıdır.
- Seçilen arı ırkı, bölgenin iklim ve çevresine uyumlu olmalıdır.
- Arı yetiştiriciliği yapılacak alanın yakınında tarım ilaçlarının kullanıldığı alanlar bulunmamalıdır.
Arıcılık Kazancı
Arıcılık kazancı yıldan yıla farklılık gösteren bir durumdur. Çünkü iklim koşullarına ve doğa olaylarına bağlı bir faaliyettir. Yine de bizler arıcılık kazancı konusunda tahmini elde edilen kazançları sizler için hazırladık.
Arıcılığa yeni başlayan kişiler acemilik döneminde ilkel yöntemlerle ilk aşamada elde edeceği bal miktarı koloni başı 5-10 kg arasında olur. İşini ilerleten ve teknik bilgilerle koloniye hakim şekilde üretim yapanlar ise koloni başına verimi 20-25 kg kadar çıkarabilir. Ancak bal fiyatlarının kilosu da yöreden yöreye farklılık gösterebilir. Bu da üretim kalitesi ve bitki florası ile alakalı bir durumdur. Karakovan balı üretimi yapan bir kişi balın kilosunu 400-500 TL’ye kadar satabilir. Ancak normal çiçek balı üretim yapanlar kilosunu 150-200 TL’ye satmaktadır.
Arıcılık kazanç tablosu örneği çıkarırsak; kilosu 100 TL’den 20 kg bal satan birisi 2000 TL gelir elde ettiğinde bunun 200 TL’si masrafa gittiğinde net kazancı 1800TL civarında olur. 2023 yılı bal fiyatlarına göre hesap yapılırsa bu miktar 4000 TL civarındadır.
Bir kovandan ortalama olarak 30 kg bal elde edildiğini ve 1 kg balın da 150 TL’ye satıldığını düşünürsek;
- 2 kovan : 9000 TL
- 5 kovan: 22.500 TL
- 10 kovan: 45.000TL
- 20 kovan: 90.000 TL
kazanç getirir. Arıcılık faaliyeti kazanç getirse de oldukça meşakkatli bir iştir. Arılarla düzenli olarak ilgilenmeli ve her mevsim bakımları yapılmalıdır. Burada önemli olan nokta işi profesyonel şekilde öğrenene kadar koloni sayısını makul seviyelerde tutmaktır. Aksi takdirde kar yapacağım derken büyük yatırımlar sonucu zarara girebilirsiniz.
50 Kovanlık Arıcılık Hibe Projesi
50 kovanlık arıcılık hibe projesi konusunda kimler başvurabilir ve başvuru yapacak olanların neler yapması gerekir konusunda bilgi verelim. Bu hibeden faydalanmak isteyenler ve şartları uygun olanlar aşağıda belirtildiği gibi başvuru yapabilirler.
Hibeden Kimler Faydalanabilir?
- Arıcılık Kayıt Sistemi’ne en az 3 yıl kaydı olanlar
- Arı yetiştiriciliği birliği ya da bal üreticileri birliğine üye olanlar
- Aktif kovan sayısı olarak 50 ve üzeri koloni sahibi olanlar
- Bal üretiminin yanında diğer arı ürünlerinden en az ikisini üreteceğini taahhüt edenler
- Arıcılık hibe desteğine aynı haneden karı-koca, anne-baba- kardeş başvurması halinde puanı en yüksek olan ve asil listeye giren tek bir proje değerlendirilir.
Organik Arıcılık
Organik arıcılık yapabilmek için bazı şartların yerine getirilmesi önemlidir. Ancak bu şekilde organik bal üretimi yapılabilir. Herhangi bir bölgede organik arıcılık yapmaya karar verildiyse o bölgenin ilgili kurumlarında görev alan kişilerce demetimi yapılarak üretimin yapılması esastır. Aynı zamanda organik arıcılık yapılacak alanda herhangi bir kimyasal madde kullanılmadan üretim gerçekleştirilir ve üretilen ürünler analiz işlemlerden geçirilir.
Organik arıcılık projesi yapmak isteyenler yalnızca yasal prosedürün uygun gördüğü yerde faaliyet gösterebilir. Zaten organik arıcılıkta amaç; doğal ortamda kimyasal ilaçlama ve suni besleme yapmadan üretim yapılmasıdır. Organik arıcılık yapılırken bazı hususların göz önüne alınması gerekmektedir.
- Konveksiyonel arıcılık ile organik arıcılık bir arada yapılamaz.
- Organik arıcılık yapılacak alan sanayi ve maden işletmelerinin olmadığı, otoyol ve kent merkezlerine uzak olmadır.
- Konveksiyonel arıcılıktan organik arıcılığı 1 yıl süre içerisinde geçilir. Bu süreç içerisindeyse peteklerin değiştirilmesi gerekmektedir. Ayrıca geçiş döneminde de ekolojik balmumu kullanılmalıdır. Kalıntı analizinde kalıntı çıkmaması gerekir. Böylece organik bal üretim sertifikası sahibi olunur.
- Organik arıcılıkta kullanılacak kovanların yerleştirileceği bölge kovan bilgileri ile beraber kayda alınır. Eğer başka bir yere taşıma yapılacaksa da yetki alınan kuruluşun bilgisi ile yapılmalıdır. Kovanlarda kimyasal boya etmenlerinin kullanılmaması gerekir.
- Petek, kovan ve çerçeveler zararlı etmenlerden korunmalıdır.
- Malzemelerin ve kaplarında kurallara uygun şekilde dezenfekte edilmesi gerekir.
- Organik arıcılıkta kullanılan arı türü de mutlaka bölgeye uyumlu ırktan olmalı ve kolay adapte olabilmelidir. Hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılık gösterebilecek olması da ekotipe uygum sağlayan dirençli arıların kullanılması bakımından önemlidir. Eğer bütün önlemlere rağmen kolonide hastalık meydana gelirse diğer kovanlardan ayrılarak tedavisi gerçekleştirilmeli ve izole edilmelidir.
- Arı zararlıları için ise gerekli olan bütün koruyucu önlemler alınmalıdır. Ayrıca laktik asit, asetik asit, mentol, timol, kafur, formik asit gibi hastalık ve zararlıları önleyici etmenler de değerlendirilmektedir. Bu şekilde daha sağlıklı ve profesyonel bir ortamda organik arıcılık faaliyeti yürütülebilir.
Organik Arıcılıkta Dikkat Etmesi Gerekenler
Organik arıcılıkta dikkat edilmesi gereken hususlar göz önüne alındığında daha sağlıklı ve verimli bir üretim gerçekleşir.
- Kış sezonu için arılara yeterli miktarda bal ve polen bırakılmalıdır.
- Bal üretimi esnasında herhangi bir kimyasal madde kullanımı kesinlikle yasaktır.
- Organik arıların beslenmesinde kendi ürettikleri doğal bal kullanılmalıdır.
- Karantina tedbirleri uygulanan bölgelerde organik arıcılık yapılamaz.
- Temizlik maddesi olarak kimyasal ürünler kullanılamaz.
- Suni tohumlama yapılamaz.
Organik Arıcılık Yapmak İçin Nereye Başvurulur?
Organik arıcılık ve organik bal üretme faaliyetinde bulunacak kişi öncelikle bir dilekçe ile kontrol ve sertifikasyon kuruluşuna başvuruda bulunur. Devamında ise şu adımlar ve yollar izlenir.
- Başvuruyu yapan kişi bilgi ve belgeleri tamamlaması halinde kontrol ve sertifikasyon kuruluşu ile bir sözleşme imzalar. Bu yazılı anlaşma da organik bal üretimini organik tarımın esas ve uygulanmasına ilişkin yönetmeliğe göre yapılacağı belirtilir.
- Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu tarafından kabul edilen sözleşme sonrası başvuru yapan kişi geçiş sürecine alınır. Organik üretimden başlayıp organik ürünün sertifikalandırılmasına kadar geçen bu sürede üretilen ürünler konvansiyonel ürün olarak kabul edilir. Konvansiyonel üretim sırasında bütün alet ve ekipmanlar temizlenir ve sonrasında organik üretimde kullanılır.